مهندسی بهداشت حرفه ای ساوه   

تهیه کننده : زینب شیرزاده

کنترل مخاطرات شیمیایی در خشکشوئی

بسیاری ا زمواد شیمیایی  به طور معمول جهت از بین بردن لکه های لباس در خشک شوییها استفاده می شود.

افرادی که عمل لکه بری را انجام می دهند در مواجه با این مواد سمی از طریق جذب پوستی،تماس چشمی،و استنشاق بخارات این مواد هستند.خطر اولیه درماتیتهای ناشی از تماس مزمن یا حاد می باشد.اسید هیدرو فلوریک رقیق شده در بعضی محصولاتی که برای از بین بردن لکه های کهنه استفاده دارد یافت شده که می تواند منجر به سوختگیهای شدید شیمیایی همراه با تخریب عمیق بافتها شود . این تظاهرات تا ساعتها تماس مداوم مشهود نخواهد بود.

 راههای کنترلی

         فرایند لکه بری بایستی از دیگر پروسه جدا باشد.فرایند ایزوله کردن زمانیکه اتصالات و تهویه

          مناسب باشد .    

·       تهویه

-    تهویه مکش موضعی (هود مکشی) بایستی برای کاهش تماس با حلالها استفاده شود.هود مکشی باید نزدیک منابع شیمیایی جهت جلوگیری از ورود بخارات به منطقه تنفسی کارگر نصب شود.هودی که هوا را به سمت بیرون مکش کند حفاظت خوبی را برای کارگر تامین می کند.میز لکه بری که همراه هود مکشی باشد اکنون در بازار موجود است.

-     تهویه عمومی باید شامل هم مکش و هم تامین هوا باشد.تامین هوا ساز بایستی طراحی و همراه تهویه مکشی باشد.حجم ناکافی از هوای تازه می تواند منطقه ای از فشار منفی ایجاد کند،شاید هم منجر به تداخل با تهویه مکشی شود.زمانیکه هوا تازه مطرح شد باید در سمت مخالف اتاق ازمکش برای جلوگیری ازایجاد چرخش کوتاه وارد شود. سیستم تهویه در کارگاههای خشک شویی باید حداقل30cfm هوای بیرون برای هر نفر باشد.

·   آموزش کارگران

کارگران بایستی درمورد کارشان آموزش ببیند.آنها بایستی تکنیک مناسب در مورد از بین بردن لکه ها و راه درست استفاده از مقادیر محدود شده موادشیمیایی مورد استفاده را بدانند.افرادی که آموزش دیده اند می توانند میزان تماس را کاهش دهند.

·       وسایل حفاظت فردی

کارگران بایستی از وسایل حفاظت فردی از جمله دستکشهای  و عینک مقاوم در برابر مواد شیمیایی به منظور کاهش میزان تماس به طور روتین استفاده کنند. دستکشها بایستی از مواد مقاوم دربرابرحلالها ساخته شده باشند مانند ویتون لاستومر،پلی وینیل الکل،نیتریل. اگر حلالی به بافت دستکش نفوذ کرد و به داخل دستکش رسوخ کرد

میتواند با محصورکردن ماده شیمیایی بین پوست میزان مواجهه را افزایش دهد.سازندگان وسایل حفاظت فردی اغلب می کوشند که دستکشی مناسب از لحاظ مقاومت و عمر مفید در مواد سازنده آن را عرضه کنند زمانیکه کار با یک ماده جدید شروع می شود.دستکشهای مختلفی برای مواد مختلف مورد استفاده است.کرمهای مخصوص نیز می تواند مورد استفاده باشد اما به مراتب کم اثر تر از دستکشها هستند. عینکهای شیمیایی باید جهت جلوگیری  از صدمه حین کار استفاده شود.آلودگی تصادفی برای چشمها می تواند منجر به التهاب چشم یا از دست دادن بینایی شود. یک ایستگاه شستشوی چشمی در دسترس باید در محل کار موجود باشد.اگر آلودگی شیمیایی برای چشم رخ دهد شستشوی سریع برای حداقل 15 دقیقه می تواند وسعت آسیب را کاهش دهد.

کنترل تماس با پرکلرو اتیلن در خشکشویی(تهویه)

پر کلرو اتیلن (PERC) یکی از حلالهای معمول در خشکشوئی است . این ماده می تواند از طریق تنفس و پوست وارد بدن شود. علائم مرتبط با تماس شامل: افسردگی سیستم مرکزی عصبی ،صدمه به کبد و کلیه ،ضعف حافظه ، گیجی ، سردرد ، کاهش سطح هوشیاری ،خواب آلودگی ،التهاب گلو ، چشم وبینی. تماس مکرر پوستی می تواند منجر به درماتیت شود.NIOSH به این ماده به عنوان یک ماده سرطان زای باالقوه برای ا نسان اشاره می کند.

کنترل

اهداف مهندسی ارجح است و معنای اثر بخش تری از کنترل را بیان می کند که بایستی در وهله اول مد نظر باشد.از کنترلهای مهندسی هزینه بر جهت کاهش تماس با این ماده شامل تهویه موثر است.

· تهویه

تهویه بایستی برای کنترل تماس با PERC و اطمینان از متناسب بودن دما مورد استفاده قرار گیرد .هر دوی این اهداف برای خشکشوئی اهمیت دارد .تکنیکهای کنترلی که برای حذف و کاهش تماس با PERC با به دام انداختن بخارات انجام می شود  در ابتدا باید مد نظر قرار گیرد.تهویه بخارات را حذف نمی کند ؛ ترجیحا می تواند بخارات را از منطقه تنفسی کارگر دور کند . کنترل با تهویه بایستی با هدف به دام اندازی و دور کردن ماده آلاینده از منطقه تنفسی کارگر بنا شود( تهویه موضعی)؛یا غلظت ماده آلاینده را قبل از رسیدن به منطقه تنفسی کارگر رقیق نماید ( تهویه عمومی).

 - تهویه مکشی موضعی(LEV):

LEV بخارات را در یا نزدیک به محل آزاد شدنشان به دام می اندازد . این تکنیک تهویه سطح بخارات را در منطقه تنفسی کارگر کاهش داده و رقت آن را به حداقل می رساند. رقت یکی از علل محصورشدن غلظت این ماده در هوای کارگاه است. در کارگاه خشکشوئی آزاد شدن  PERC در محیط کار و بعد تماس کارگران با بخارات آن طی تمیزکردن به کار انداختن و از کار انداختن دستگاه بسیار زیاد است و استفاده از LEV به عنوان یک کنترل سرعت هوای داخلی آن با سرعت 100 fpm حین باز و بسته کردن درمد نظر است . این سرعت به  فرار بخارات به داخل کارگاه کمک می کند . مکش از ماشین بایستی از فاصله5  فوتی بالای سقف صورت گیرد تا  از ورود به تاسیسات و هوای محیط کار جلوگیری نماید. این سیستم نوعا با یک سوویچ با قفل داخلی فعال می شود. یک واسطه برای ماشینهای قدیمی که بدون این سیستم تویه مکشی در خود ساختار دستگاهند ، هود تهویه بیرونی در خارج از در دستگاه است.  سرعت جریان هوا به cfm در سراسر هود نباید از100برابرمساحت باز شده در کمتر باشد .( به عبارت دیگر هر 4 فوت مربع از باز شده در بایستی میزان فلویی حداقل 400 cfm برای هود خارجی داشته باشد؛ شکل 1.)هود مکشی باید از زمین، دیگر فنهای کارگاه و مکانهایی که تعداد کارگران زیادی حضوردارند جدا باشد.

                                                               ( شکل -1-)       

- تهویه عمومی:

 تهویه عمومی که به آن تهویه ترقیقی هم می گویند بایستی برای تامین هوای تازه و بیرون راندن هوای آلوده از هوای  کارگاه مورد استفاده قرار گیرد.این تکنیک تهویه می تواند کنترل دما و کاهش سطح زمینه ای  PERC را در کارگاه تامین نماید.دستورالعمل پیشنهادی معمول تغییر هوا در کارگاه هر 5 دقیقه با حداقل  30  cfm هوای بیرون برای هر نفر است. سیستم مکشی و تامین هوا باید هوا را ازمحیط پاکیزه( حسابداری،اداری و ... ) به محیطی کمتر پاکیزه  (جایی که ماشین خشک شویی قرار دارد) خارج کند.این فرایند حرکت هوای آلوده را به قسمتهای دیگر کارگاه کاهش می دهد.هوا ساز،که هوای مکش شده به بیرون را جایگزین می کند ، به طور طبیعی از درها  پنجره ها و فنهایی که به سقف یا دیوار متصل است هوا را وارد می کند . در شکل 2  دیاگرام هردو سیستم تهویه رسم شده است.

- تهویه اضطراری

این تهویه باید در زمانیکه نشت حلال وجود دارد موجود باشد.

                                                       ( شکل -2-)

اثرات بهداشتی بالقوه پر کلرو اتیلن( NIOSH)

پر کلرو اتیلن مایع بیرنگ ، بوی محرک ، مضر برای تنفس ، اگر زیاد تنفس شود می تواند منجی به مرگ شود .

این ماده برای چشم می تواند دردناک باشد و موقتا التهاب ایجاد کند. بخارات می تواند در 100 ppm ایجاد التهاب کند. تماس کم و کوتاه احتمالا التهابی برای پوست ایجاد نمی کند ، تماس طولانی ومکرر با آن ایجاد التهابات شدید و حتی سوختگی می نماید. تماس با پر کلرو اتیلن ممکن است باعث خشکی پوستی و واکنشهای آلرژیک شود.مقدار کمی از این ماده اگر در حمل و نقل معمولی اتفاق ازطریق گوارش وارد بدن شود احتمالا ایجاد صدمه نمی کند ، اگرمقدار زیادی وارد بدن شود می تواند آسیب برساند. اگر این ماده به ریه آسپیره شود توسط ریه جذب شده و به قسمتهای دیگر بدن آسیب می رساند. در تهویه ناقص بخارات تجمع یافته و ممکن است منجر به کما و مرگ شود. در غلظت 200 ppm منجر به گیجی خواهد شد. رد ترازهای بالا میتوتند التهاب بینی را ایجاد کند و بالا 1000 ppm منجر به کما و مرگ می شود . یک دقیقه تماس تنفسی با غلظت بالای 6000 ppm سریعا کشنده است.

مشکلات ارگونومی در خشک شویی

ریسک فاکتورهای ارگونومیک احتمال ابتلا به مشکلات اسکلتی – عضلانی را افزایش می دهد. بیماریهای اسکلتی عضلانی به علت حرکات تکراری ، پوسچر نامناسب ، حد دسترسی نامناسب ، قدرت چنگش ایجاد می گردد. فعالیتهایی که در خشکشویی انجام می شود تکراری و با سرعت بالا صورت می گیرد که منجر به ناراحتی فیزیکی و بیماریهای اسکلتی و عضلانی می شود.بیماریها می تواند شامل صدمه به تاندونها، عضلات ،اعصاب، دست ، مچ ،  باز،  کتف و گردن شود.